Środki gaśnicze to substancje mające na celu gaszenie płomieni i miejsc żarzących się.
Jednym z najpopularniejszych środków gaśniczych jest woda. Polana po materiale palnym, schładza go, a polana po ogniu zamienia się w parę wodną, rozrzedzając powietrze i zmniejszając zawartość tlenu w powietrzu.
Woda może być podawana jako strumień zwarty, kroplisty lub mgłowy.
Używa się jej do gaszenia drewna, węgla, smoły, słomy, lasów, budynków, a także do ochładzania elementów konstrukcyjnych budowli.
Nie wolno gasić wodą:
- substancji reagujących z wodą:wapno palone, potas, sód, karbid
- płynów lżejszych od wody (łatwopalne): nafta, oleje
- instalacji elektrycznych pod napięciem (może nastąpić zwarcie)
Ponieważ woda ma właściwości niszczące, nie należy jej stosować w miejscu gdzie znajdują się cenne przedmioty (muzea, archiwa)
Druga z najpopularniejszych środków, to piana gaśnicza. Wytwarza się je za pomocą prądownic wodno-pianowych. Ma ona właściwości izolujące co pozwala odizolować ciało palące się od powietrza.
Piany nie można stosować:
- przy urządzeniach pod napięciem
- przy substancjach reagujących z wodą
- przy palnych cieczach odwadniających (np. alkohole)
Dwutlenek węgla izoluje dostęp tlenu i rozrzedza go w powietrzu. Wydostaję się z butli w postaci gazu w temperaturze -78o C. Ma także właściwości chłodzące.
Jest bezpiecznym środkiem i można go stosować w różnych miejscach nie niszcząc ich.
Proszki gaśnicze są stosowane do wszystkich grup pożarów.
Są ich dwa rodzaje: LB-2 i LB-3.
Pierwszy jest stosowany do gaszenia urządzeń elektrycznych, cieczy i gazów. Drugi jest stosowany wszechstronnie.
NaCl służy do gaszenia metali.
NaCl służy do gaszenia metali.
Do gaszenia pożarów stosuje się także podręczny sprzęt gaśniczy, który stosuje się w początkowej fazie zagrożenia. Jego budowa i zastosonie jest proste i niezawodne.
Jednym z nich jest hydronetka. Zbudowana jest ze zbiornika z pompą i rurką. Stosuje się ją z wodą lub pianą gaśniczą i można ją używać tak jak w ich zastosowaniu.
Gaśnice to zbiorniki z substancją gaśniczą pod ciśnieniem. Mamy kilka rodzai gaśnic: pianowe, śniegowe, halonowe, proszkowe.
Koce gaśnicze są wykonane z niepalnego materiału (włókno szklane). Używając go okrywamy źródło ognia i dociskamy jego brzegi do podłoża izolując dopływ tlenu.
W użyciu jest także wiele innych środków gaśniczych jak piasek, bosaki, łopaty i wiele innych. Łatwiej i taniej jest jednak zapobiegać pożarom niż je gasić dlatego zawsze należy uważać.
Jednym z nich jest hydronetka. Zbudowana jest ze zbiornika z pompą i rurką. Stosuje się ją z wodą lub pianą gaśniczą i można ją używać tak jak w ich zastosowaniu.
Gaśnice to zbiorniki z substancją gaśniczą pod ciśnieniem. Mamy kilka rodzai gaśnic: pianowe, śniegowe, halonowe, proszkowe.
Koce gaśnicze są wykonane z niepalnego materiału (włókno szklane). Używając go okrywamy źródło ognia i dociskamy jego brzegi do podłoża izolując dopływ tlenu.
W użyciu jest także wiele innych środków gaśniczych jak piasek, bosaki, łopaty i wiele innych. Łatwiej i taniej jest jednak zapobiegać pożarom niż je gasić dlatego zawsze należy uważać.
Grupy Pożarów
Grupy pożarów są to grupy klasyfikujące pożar ze względu na materiał palny. W Polsce wyróżniamy grupy: A, B, C, D, F.
Grupą A pożarów nazywamy pożary stałych materiałów palnych (np. drewno. papier, słoma, tkaniny, węgiel), które pod wpływem ciepła mogą ulegać rozkładowi i wydzielać przy tym gazy palne i pary. Rozdrobnione materiały palne mogą być szybko przemieszczane wskutek działania prądów pożarowych i powietrza powodujących rozprzestrzenianie się pożaru. Natomiast pył materiałów stałych unoszący się w powietrzu ma szybkość palenia się mieszaniny gazowej i może spowodować wybuch.
Pożary grupy B to pożary cieczy palnych i substancji topiących się pod wpływem ciepła (np. benzyna, nafta i jej pochodne). Pożar cieczy palnych w wyniku parowania i łączenia się z powietrzem może spowodować powstanie mieszaniny wybuchowej. Niebezpieczne jest zarówno wyciekanie palącego się płynu, jak i płynu jeszcze się niepalącego. W każdej chwili bowiem ogień może go zapalić, powodując rozprzestrzenianie się pożaru.
Pożary gazów palnych to pożary grupy C. Mieszanina gazu palnego z powietrzem lub, w odpowiedniej proporcji , z innymi gazami, ulega łatwemu zapaleniu od najmniejszego źródła ciepła, nawet od iskry, lub żaru papierosa. Gazy palne stanowią duże niebezpieczeństwo szczególnie wtedy, gdy wymieszają się z powietrzem i zostaną podpalone w pomieszczeniu zamkniętym. Wybuch mieszaniny gazowo-powietrznej może dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a nawet jego okolicach.
Kolejną grupą pożarów jest grupa D, czyli pożary metali takich jak sód, lit, potas, glin i ich stopy. Metale te oraz mieszanki ciekłe, przeważnie pochodne ropy naftowej (np. napalm i pirożel), są trudne do ugaszenia. Z tego powodu armie stosują je jako środki zapalające, wywołujące pożary punktowe lub przestrzenne.
Ostatnią grupą pożarów jest grupa F. Grupa ta zawiera pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kulinarnych i w użytku domowym. Wyróżnienie tej klasy wynikło z tego, że tłuszcze spożywcze w czasie ich użytkowania (np. smażenie) mają wysoką temperaturę, co utrudnia ich gaszenie, gdy są w większej ilości (np. urządzenia kuchenne stosowane w restauracjach), ponieważ po ich ugaszeniu mogą znów zacząć się palić, gdy znów dotrze do nich tlen z powietrza. Niebezpieczeństwo pożarów tej grupy wynika również z tego, że przy próbie ugaszenia takiego pożaru wodą może nastąpić wyrzut palącego się tłuszczu co gwałtownie może powiększyć strefę spalania.
Pożary gazów palnych to pożary grupy C. Mieszanina gazu palnego z powietrzem lub, w odpowiedniej proporcji , z innymi gazami, ulega łatwemu zapaleniu od najmniejszego źródła ciepła, nawet od iskry, lub żaru papierosa. Gazy palne stanowią duże niebezpieczeństwo szczególnie wtedy, gdy wymieszają się z powietrzem i zostaną podpalone w pomieszczeniu zamkniętym. Wybuch mieszaniny gazowo-powietrznej może dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a nawet jego okolicach.
Kolejną grupą pożarów jest grupa D, czyli pożary metali takich jak sód, lit, potas, glin i ich stopy. Metale te oraz mieszanki ciekłe, przeważnie pochodne ropy naftowej (np. napalm i pirożel), są trudne do ugaszenia. Z tego powodu armie stosują je jako środki zapalające, wywołujące pożary punktowe lub przestrzenne.
Ostatnią grupą pożarów jest grupa F. Grupa ta zawiera pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kulinarnych i w użytku domowym. Wyróżnienie tej klasy wynikło z tego, że tłuszcze spożywcze w czasie ich użytkowania (np. smażenie) mają wysoką temperaturę, co utrudnia ich gaszenie, gdy są w większej ilości (np. urządzenia kuchenne stosowane w restauracjach), ponieważ po ich ugaszeniu mogą znów zacząć się palić, gdy znów dotrze do nich tlen z powietrza. Niebezpieczeństwo pożarów tej grupy wynika również z tego, że przy próbie ugaszenia takiego pożaru wodą może nastąpić wyrzut palącego się tłuszczu co gwałtownie może powiększyć strefę spalania.
Pożar może być zagrożeniem nawet w najmniej oczekiwanym momencie, dlatego zawsze należy zachować uwagę i unikać wszelkich zagrożeń.
Zagrożenie podczas pożaru:
Pożar - jest to niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia w miejscu do tego nieprzeznaczonym
- utrata życia
- utrata zdrowia
- utrata dobytku
- zniszczenia środowiskowe
Pożar - jest to niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia w miejscu do tego nieprzeznaczonym
Postępowanie w razie pożaru
Podczas każdego pożaru powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Jeśli ogień jest mały to należy spróbować go ugasić. W razie niekontrolowanego i szybko rozprzestrzeniającego się ognia należy:
- Wszcząć alarm pożarowy
- Spróbować ugasić ogień w miejscu jego zarodku
- Wezwać straż pożarną
- Ewakuować wszystkich domowników
Najczęstsze przyczyny pożarów
- porzucanie nie wygaszonych papierosów i zapałek w otoczeniu materiałów palnych,
- palenie tytoniu w miejscach podatnych na zapalenie i wybuch,
- stosowanie ognia w otoczeniu par cieczy i gazów palnych,
- palenie ogniska bez zachowania wymaganych zasad bezpieczeństwa,
- wypalanie traw i pozostałości po uprawach rolnych,nieostrożne obchodzenie się ze świecami, lampami naftowymi itp.
Nieostrożność osób dorosłych jak i dzieci przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi np.:
- stosowanie płynów łatwo zapalnych do zmywania różnego rodzaju nieczystości,,
- rozpalanie pieców przy użyciu cieczy łatwo zapalnej,
- nieostrożne przelewanie cieczy łatwo zapalnej np. w pobliżu źródła ognia i promieniowania cieplnego,
- niewłaściwe posługiwanie się substancjami pirotechnicznymi.
Wady urządzeń i instalacji elektrycznych oraz ich nieprawidłowa eksploatacja
- nieprawidłowo dobrana lub wykonana instalacja elektryczna,
- przeciążenie instalacji elektrycznej,
- wady i uszkodzenia instalacji jak i urządzeń,
- nie usuwanie wad mających wpływ na awarie w instalacji elektrycznej,
- eksploatacja punktów świetlnych (żarówek) w bliskiej odległości od materiału palnego,
- samowolna, niefachowa naprawa instalacji i urządzeń,
- naprawa bezpieczników drutem,
- stosowanie palnych osłon na punkty świetlne,
- zewnętrzne mechaniczne uszkodzenia instalacji.
- eksploatacja elektrycznych urządzeń grzewczych niesprawnych technicznie lub wykonanych prowizorycznie samodzielnie, pozostawienie bez dozom przenośnych urządzeń grzejnych, itp.
- eksploatacja urządzenia grzejnego bez zabezpieczenia na palnym podłożu lub w pobliżu materiału palnego.
- niewłaściwy dobór oraz stan techniczny urządzenia ogrzewczego (pęknięcia, nieszczelności),
- nie zachowanie wymaganej odległości urządzenia ogrzewczego od materiału palnego,
- wysypywanie żaru piecowego (szlaki) w miejscu narażonym na zapalenie,
- uszkodzenia kominów, palenisk, przewodów dymowych i spalinowych,
- występowanie (wbudowanie) palnych elementów konstrukcyjnych (drewnianych) w kominie,
- niewłaściwa obsługa urządzeń i instalacji na gaz propan - butan w butlach,
- suszenie lub przechowywanie materiałów palnych jak odzież, paliwo w bliskim sąsiedztwie źródeł ognia i ciepła,
- zbyt intensywne palenie powodujące wydobywanie się iskier z komina lub zapalenie sadzy,
- brak nadzoru nad piecami w czasie palenia w nich.
- nieprawidłowy dobór konstrukcyjny urządzenia mechanicznego np. powodującego stałe tarcie,
- brak konserwacji urządzeń np. łożysk powodujących nagrzanie materiał przyległego,
- pozostawienie maszyn i urządzeń lub aparatur w czasie pracy bez opieki i nadzoru,
- brak konserwacji instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
- niewłaściwe składowanie materiałów i surowców mogących wchodzić z sobą w reakcje chemiczne, bądź też reagujących na ciepło, światło, wilgoć itp.,
- przechowywanie materiałów palnych w nieszczelnych naczyniach lub podatnych na stłuczenia.
ALARM POŻAROWYAlarm pożarowy – sygnał alarmowy przewidziany do ogłoszenia w razie bezpośredniego lub pośredniego zagrożenia pożarem. Jest to rozkaz do natychmiastowego, pośpiesznego i zorganizowanego działania.
Grupa pożarów | Rodzaje pożarów |
A | Pożary ciał stałych (drewno, papier, węgiel, tworzywa) |
B | Pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się w skutek wysokiej temperatury (Benzyna, nafta i jej pochodne, alkohole, aceton, parafina lakiery) |
C | Pożary gazów (metan, butan, acetylen, propan) |
D | Pożary metali (magnez, sód, potas, elektron) |
E | Pożary grup A - D występuje w zasięgu urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem. |